संपाची तयारी 12

गीता ज्या सर्व धर्मांना सोडायला सांगते ते कोणते धर्म? मी मोठा, मी उच्च कुळातला, माझीच जात श्रेष्ठ, माझाच धर्म श्रेष्ठ, माझेच राष्ट्र श्रेष्ठ—असले सतराशे अहंकारी धर्म गीता फेकायला सांगते. सर्व कर्माला एकच कसोटी भगवान गोपालकृष्ण लावायला सांगतात. मी करीत आहे ते देवाला आवडेल का, ही ती कसोटी. ही कसोटी लावून कर्मे तपासा. गरिबांसाठी घरे नसताना मंदिरे बांधणे देवाला आवडेल का? जीवंत माणसात का परमात्मा नाही? तो का केवळ पाषाणात आहे? आईच्या लेकरांना उपाशी ठेवून आईला पंचपक्वान्ने वाढाल तर ते आईला आवडेल का? त्याप्रमाणे देवाची कोट्यावधी लेकरे अन्नहीन, वस्त्रहीन, गृहहीन, ज्ञानविज्ञानहीन, सुखहीन, आनंदहीन, विश्रांतीहीन अशी ठेवाल व देवाला मात्र हार-तुरे वहात बसाल, त्याला हिरामोत्यांनी नटवीत बसाल, तर ते त्या जगन्मातेला आवडेल का? आम्ही ख-या धर्माचे उपासक आहोत. प्रभूच्या समोर सरळ मान ठेवून आम्ही उभे राहू शकू.”

घना जणू सारे अंतरंग ओतीत होता. त्याचा समाजवाद मानवी मूल्यांची पूजा करणारा होता. “ज्या समाजात मानवाची मान खाली आहे तेथे कोठला धर्म, कोठली संस्कृती? दुस-याचा विचार करायला हृदयाला शिकवणे यात धर्माचा आरंभ आहे. ही वृत्ती वाढून संत वसुधैवकुटुंबक होतात. ते खरे मानवाचे कैवारी. ग्यानबा तुकाराम असाच आवाज सर्वत्र घुमतो. कारण ज्ञानेश्वर व तुकाराम यांनी सर्व प्राणीमात्र सुखी व्हावेत असे इच्छिले. ‘जो जे वांछील तो ते लाहो’ ही ज्ञानेश्वरांची थोर इच्छा.”

घना म्हणाला, “ज्ञानेश्वरांचे ते स्वप्न सत्यसृष्टीत येण्यासाठी आम्ही धडपडत आहोत. समाजवाद म्हणजे प्रत्यक्षात आलेला वेदान्त. आम्ही मारून मुटकून काही करू इच्छित नाही. लोकांत प्रचार करून त्यांना पटवून सारे काही करू इच्छितो. हाच माझा वैदिक धर्म. वेद म्हणजे ज्ञान. ज्ञानावर, विचारावर श्रद्धा ठेवून आम्ही जातो. माझेच म्हणणे मान्य कर, नाही तर उडवतो मुंडके, अशी दहशतवादी अत्याचारी हुकूमशाही वृत्ती आमची नाही.या देशातील परसत्ता गेल्यावर कधी काळी आम्ही समाजवाद आणलाच तर तो जनतेला पटवून आणू. आम्ही मानवी प्राण पवित्र मानतो. सारे जीवन पवित्र मानतो. तुम्ही धर्म धर्म म्हणणारेच मानवी जीवनाची विटंबना करीत असता. कोट्यावधी हरिजनांना दूर ठेवलेत. हिंदू-मुस्लिम द्वेष पसरवीत असता. धर्मांना देणग्या देणारे इकडे कामगारांच्या जीवनाकडे ढुंकूनही बघत नाहीत. हा का धर्म? ही का संस्कृती? ही का मानवता? हे का जीवनाचे, जीवमात्राविषयीचे प्रेम?”