पुरणपोळा

एक मुलगा संत एकनाथ यांच्या आश्रमात राहत होता. तो त्याचे गुरु संत एकनाथ यांची सेवा करण्यात सदैव तत्पर होता, परंतु तो खूपच खादाड होता, म्हणून त्याला सर्व 'पुरणपोळा'  नावाने चिडवत असत.

जेव्हा संत एकनाथ यांना जाणीव झाली कि ते आता फार काळ जगणार तेव्हा त्यांनी आपल्या शिष्यांना आपल्याकडे बोलावले आणि ते म्हणाले, "मी एक पुस्तक लिहित होतो, आता ते कदाचित पूर्ण होणार नाही. मी गेल्यानंतर  'पुरणपोळा’ कडून ते पुस्तक पूर्ण करून घ्या."

हे ऐकून शिष्यांमध्ये खळबळ उडाली. ते म्हणाले, “महाराज, आपले सुपुत्र हरी पंडित देखील कठोर तपश्चर्या  करून आणि अध्ययन करून शास्त्री झाले आहेत, त्यांना हे काम का देऊ नये?  हा निरक्षर मुलगा काय करणार?"

संत एकनाथ म्हणाले, " हरी मला गुरु म्हणून कमी, वडील म्हणून जास्त मानतो. गुरूप्रती शिष्याच्या हृदयात जी श्रद्धा-भावना असावी ती त्याच्यात नाही. पुरणपोळा गुरूंबद्दल श्रद्धेच्या भावनेच्या रंगात रंगलेला आहे, त्यामुळे त्याला शास्त्रीय ज्ञान नसले तरी तो त्याच्या भक्ती आणि भक्तीमुळे हे पुस्तक पूर्ण करू शकेल. तुम्हाला हवं असेल तर आधी हे काम हरीला द्या, पण फक्त पुरणपोळाच ते पूर्ण करू शकेल.”

आणि पुढे अगदी तसेच झाले काही कारणास्तव हरी पंडित ते पूर्ण करू शकले नाहीत आणि अखेर पुरणपोळाने ते पुस्तक पूर्ण केले.