देवाचा दरबार 2

देवदूत सैतानाला थांबवू पाहात होते; परंतु परमेश्वर म्हणाला, ‘त्याला बोलू दे. सर्वाना मोकळेपणाने बोलण्याचे येथे स्वातंत्र्य आहे. आणखी बोलायचे आहे का? मी शांतपणे सारे ऐकत आहे. सैताना, बोल सारे मनातील बोल.’

सैतान म्हणाला, ‘किती बोललो तरी सूर एकच. तुझी सृष्टी वाईट आहे. ती पृथ्वी भेसूर आहे. मनुष्यप्राणी म्हणजे शापरुप आहे.’

परमेश्वर म्हणाला, ‘सैताना, मी तुला एकच सांगतो, शेवटी सारे गोड होईल. आंबट कैरी पिकते. लहान नदी मोठी होते. नदी वेडीवाकडी जाते. कधी उथळ कधी गंभीर; परंतु शेवटी सागराला मिळते. तसाच हा मनुष्यप्राणी. तो वेडावाकडा जाईल. कधी माकडासारखा वागेल. कधी वृकव्याघ्रांहून क्रूर होईल; परंतु शेवटी मांगल्याच्या सागराकडे येईल. हया चिखलातून तो शेवटी डोके वर काढील व स्वत:चे जीवन कमळाप्रमणे पावित्र्याने व माधुर्याने भरील. मला ही आशा आहे. मला ही निश्चीत खात्री आहे. तू पाहा एकदा प्रयोग करून ते पाहा सारे मानव येथून दिसत आहेत. तुला जो पसंत पडेल त्याच्यावर प्रयोग कर. त्याला पापाकडे नेण्याचा हट्ट घर; परंतु शेवटी तो सत्पंथाकडेच वळेल. तुझ्या पापाचा शेवटी त्यांला कंटाळा येईल. चिखलातच बेडकाप्रमाणे उडया मारण्याचे तो बंद करील व गरूडाप्रामणे उच्च जीवनात भरारी मारील. करून पाहा प्रयोग. बघ मानवाचा अध:पात होतो का. जितके त्याला खाली नेता येईल तेवढे नेण्याची पराकाष्ठा कर; परंत मनुष्य शेवटी वर येईल.’

सैतान पृथ्वीवरच्या मानवांकडे पाहू लागला. हाती धरावा असा काही मनुष्य त्याला दिसेना. सारे दुबळे व भेकड. व्यक्तित्तव कोणाजवळही नाही. अशा बावळटांवर प्रयोग करण्यात काय अर्थ? परंतु इतक्यात त्याला एक मनुष्य दिसला. तो मनुष्य मोठा मनस्वी होता. तो कोणाचा गुलाम नव्हता. मनात येईल ते न भिता करणारा होता. बेडर होता तो. सैतानला तो मनुष्य मानवला. हया माणसाजवळ करावा खेळ, हयाच्यावर करावा प्रयोग असे त्याला वाटले. बलवंताला बलवंताशी त्याच्यावर मी प्रयोग करतो. जर मी हरलो तर तसे येऊन सांगेन. सैतानही सत्याला मान देतो.’

परमेश्वर म्हणाला, ‘ठीक, जा. प्रयोग कर. ने मानवाला खालीखाली; परंतु शेवटी तो चांगल्याकडेच वळेल. मला मुळीच शंका नाही.’